9°
Akne, cildin orta tabakasında tespit edilen sebum artık yağ salgılayan kanalların tıkanması, şişmesi ve daha sonra bakterilerle inflame olması neticesi meydana çıkar. Deride çoğalan yağ salgısı ve gözeneklerin tıkanması neticesi kara nokta (komedon) oluşur. Daha sonra bu komedonlar bakteriler ile enfekte olur ve ciltden kabarık kırmızı ve iltihabi şişlikler oluşur. Aşırı büyük olanlar deride iz bırakırlar.
Akne genelde buluğ çağında başlar ve otuzlu kırklı yaşlara kadar uzayabilir. Bebeklik devresine mahsus iyi huylu akne tarzı de vardır. Erkeklerde bayanlara oranla daha fazladır. En sık; yüz, sırt, kol ve göğüs yerlerinde görülür.
Sivilce oluşumuna tesir eden faktörler nelerdir?
Akne oluşumunda; genetik, beslenme, bölgesel faktörler ve hormonların rolü vardır. Her iki cinste de testesteron hormonunun rolü bilinmektedir. Bazı vakalarda testesteron hormonu fazlayken birtakım vakalarda testesteron normal fakat yağ hücrelerinin testesterona cevabı fazladır. Anne babanın birisinde akne görülmesi çocuklarında akne meydana çıkmasını kolaylaştırmaktadır. Kimi ilaçların bilhassa hormon ilaçlarının akne artırıcı özelliği vardır. Bazı vakalarda cildin aşırı yağlı olması temel faktördür. Kalitesiz kozmetik mamüller, şeker ve yağ seviyesi yüksek gıdalar akneyi artırabilirler.
Sivilce çeşitleri nelerdir?
Akne Vulgaris, genelde ergenlerde görülen kolay aknelerdir. Daha ziyade yüzde görülürler. Deride kara noktalar, kızarık sivilceler, kimi zaman derin kist ve nodüller şeklinde görülürler. Erken tedavi ile skar gelişimi çok aza indirilebilir.
Akne Conglabata, kuvvetli kist ve apselerle karakterize bir akne türüdür. Daha ziyade gövdede görülür. Polikistik Over hastalığı, aşırı tüylenme ve adet düzensizliği ile birlikte olabilir. Akneler derin izler bırakırlar.
Akne Fulminans daha ziyade ergen erkeklerde görülen ateş ve mafsal ağrısı ve kuvvetli aknelerle karakterize bir hastalıktır.
Sivilce tanısı ve ayırıcı tanısı
Özellikle buluğte değişen hormonlar bireylerin cildinde de değişimlere namacıyla olabiliyor. Bu hormonal tesir ile deride imal edilen yağ miktarı artıyor. Yağ bezlerinde faaliyetin yükselmesi da bu bezlerin dışarı açılan kısımlarında hücrelerin birikmesine ve tıkanmasına namacıyla olarak akne oluşumunun ilk evresini başlatıyor.
Daha sonra bakterilerin üremesi ile iltihabi hal meydana çıkıyor. Bu tablo şahısde kara ve beyaz noktalara, üzeri irinli şişliklere, kırmızı lekelere hem de fındık büyüklüğünde kistik yapıların oluşumuna yol açıyor. Sivilce döküntüleri yüz, sırt, omuz ve göğüs gibi yağlı bölgelerde görülüyor.
Kozmetik malzemeler ve yoğun kozmetik tüketimi buluğ ardından ilerleyen aknelerin en mühim amaçlarinden. Bazı kozmetik mamüller kullanılmaya başlanmasından aylar sonra da ciltte akne oluşumuna namacıyla olabiliyor. Kozmetik ürün seçiminde akne yapıcı potansiyellerin iyi incelenmesi ehemmiyet taşıyor.
Aşırı gerilim tek başına akne oluşumuna namacıyla olabiliyor. Bunun yanı sıra şahıs bilhassa yoğun gerilim altındayken de kimi zaman farkında olmadan derisinde bulduğu küçük bir akneyi ya da pürüzü tırnakları ile kazıyıp bir yara haluna getirebiliyor. Bu da akne tedavisine yanıt alınmayan, iz ve leke bırakan bir tabloyu meydana çıkartıyor. Böyle bir halle karşılaşıldığında akne tedavisinin yanı sıra psikolojik destek alınması da tedavinin kafayarısı amacıyla ehemmiyet taşıyor
Akne, bilhassa kuvvetli vakalar birtakım hastalıklara eşlik edebilir. Bu amaçla yalnızca kozmetik problem olarak kabul edilmemelidir. Akne ile birlikte kızlarda aşırı tüylenme, adet düzensizliği, tip 2 diabet, yumurtalık kistleri olabilir. Bu vakalarda hormonal testlerin kesinlikle yapılması ve altta yatan hastalığın tedavisi gereklidir. Böbrek üstü tümörlerinde aşırı hormon salınımına bağlı akne meydana çıkabilir.
Mesleki ya da kimyasal maruziyete bağlı akne meydana çıkabilir. Ağır yağlar, gres, polivinil klorür, klorlu aRomatik hidrokarbonlar ve katran maruziyeti akneye namacıyla olabilir. Bazı ilaçların tüketimindan sonra ani ve kuvvetli akne oluşumu gözlenebilir. Bu halde tanı hikaye ile konur. Uzun süreli kuvvetli antibiyotik kullananlarda antibiyotiğe dirençli akne meydana çıkabilir.
Sivilce tedavisi nasıl yapılır?
Akne tedavisinde Retinoid denilen ilaçların krem ve ağızdan formları kullanılabilir. Cildin sebum dengesinin sağlanması amacıyla tesirli cilt hijyenikliği yapılmalıdır. Antibiyotiklerin de akne tedavisinde yeri vardır. Krem ve ya da oral formu tercih edilebilir. Yağ bezlerinin aktivitesini baskılamak ve yeni komedon oluşumunu önlemek içerisinde ilaçlar geliştirilmiştir.
Tedavi edilmeyen akne skar artık iz oluşturarak hem kozmetik hem de ruhsal problemlere yol açabilir. Sivilce izlerinin giderilmesi amacıyla kimyasal peeling, mikrodermabrazyon, dermaroller ve lazer peeling kullanılabilir.
Sivilceli cilt bakımı nasıl olmalıdır?
Yüze özel temizlik gereçleri ya da temizleyici jel solüsyonlarla günde iki defa yıkanmalıdır. Sivilceli cilt leke oluşumuna karşı çok hassastır bu amaçla yağsız güneş kremi kullanılmalıdır. Bu kremler ilaveten cildi nemlendirerek tahrişi önler. Sivilce ilaçlarının yaptığı kuruluk ve tahrişle kafaya çıkmak amacıyla yağsız nemlendiriciler kullanılabilir.
Komedonları ve sivilceleri sıkmamak gereklidir. Komedonların hijyenikliği amacıyla dermatologlar doğrulusunda kimyasal peeling yapılır ve özel komedon başlıkları ile komedonlar boşaltılır.
